Windows - bu operatsion tizim (OT), ya’ni maxsus dastur bo’lib, u inson bilan kompyuter o’rtasida muloqotni o’rnatadi hamda kompyuterning barcha qurilmalarining ishini boshqaradi. Operatsion tizimning turlari juda ko’p, masalan MS DOS 1.0 dan MS DOS 6.22 gacha, OS/2, UNIX, LINUX va hokazolar.
Operatsion tizimlardan eng taniqlilari bu Microsoft firmasining MS DOS va Windows dasturlari, Apple firmasining Macintosh dasturi, UNIX va LINUX dasturlari hisoblanadi. Bulardan eng ko’p tarqalgani MICROSOFT kompaniyasining Windows operatsion tizimlaridir. Windows - bu inglizcha so’z bo’lib, “oynalar” degan ma’noni anglatadi, ya’ni Windows tizimida barcha dasturlar «oyna» ko’rinishida ishlaydi. Windows - Microsoft (MS) firmasining dastur mahsuli bo’lib, maxsus tayyorgarlikka ega bo’lmagan kompyuterdan foydalanuvchilar uchun mo’ljallangan operatsion tizimdir. Uning asosiy maqsadi - kompyuterdan foydalanishni iloji boricha soda, o’rganish uchun oson va qulay, shu bilan birga foydalanuvchiga mumkin qadar keng imkoniyatlar yaratish holiga keltirishdir. Hozirgi kunda mazkur talablarga javob beruvchi operatsion tizim bu - MS Windows XR grafik operatsion tizimi hisoblanadi . 1980 yillar o’rtalarida Microsoft foydalanuvchining grafik imkoniyatlari mavjud bo’lgan Windowsning birinchi versiyalarini chiqardi.

Hozirgi vaqtda avtonom operatsion tizimlar qatoriga - Windows 7,Windows 8,Windows 10, Mac OS X, UNIX va Linuxlar kiradi. Boshqa avtonom operatsion tizimlar tarmoqning kichik qismini tashkil etuvchi milliy sug’urta va kichik biznes iste’molchilari tarmoq imkoniyatlarini ham o’z ichiga oladi.O’shandan beri Microsoft har doim Windowsning yangilangan versiyalarini diagnostika, avtomatik o’rnatish, plastifitsirlangan xavfsizlik va qulaylangan foydalanuvchi interfeyslari mavjud bo’lgan innovatsion xususiyatlarga ega qilib chiqarmoqda . Windows 7 foydalanuvchi ish tajribasini yaxshilovchi bir nechta dasturlardan tashkil topgan. Ko’pkina foydalanuvchilar quyidagi Windows 7 ning versiyalaridan birini tanlaydilar: Windows 7 Starter, Windows 7 Home Premium, Windows 7 Ultimate, or Windows 7 Professional. Windows 7 Starter-netbuklar va boshqa kichik portativ kompyuterlar uchun qo’llaniladi. Windows 7 foydalanuvchilarga fayllarni qidirish qulayligini, printer va boshqa qurilmalarga ulanishni, internetga lokal tarmoq va simsiz aloqa orqali ulanish imkonini beradi. Windows ning bu nashri odatda yangi kompyuterlarga o’rnatiladi va chakana savdo do’konlaridan sotib olish mumkin emas. Windows7 HomePremium Windows7 Starter ning barcha imkoniyatlarini o’z ichiga oladi. Shuningdek Aero Flip 3D yuqori aniqlikdagi filmlar yaratish imkonini beradi.

Windows 7 Ultimate- Windows 7 Home Premium fayllarni saqlab qoluvchi qo’shimcha imkoniyatlardan tashqari 35 ta tillar to’plamini ham o’z ichiga oladi. Windows operatsion tizimi funksiyalari.

Ba’zioperatsion tizimlar foydalanuvchini nazorat qilish, administrator xavfsizligini o’rnatish uchun ham xizmat qiladi. Cho’ntak kompyuterlarida va ko’pkina mobil qurilmalarda, masalan smartfonlarda operatsion tizim ROM mikrosxemasida joylashadi. Turli o’lchamdagi kompyuterlarda turli operatsion tizimlar qo’llaniladi, chunki kompyuterning turiga qarab operatsion tizim yoziladi. Masalan universal kompyuterlarda shaxsiy kompyuter operatsion tizimi qo’llanilmaydi.Hatto, bir xil turdagimasalan shaxsiy kompyuyerlarida ham turli xildagi operatsion tizimlar qo’llaniladi. Ba’zilarida ko’p sonli operatsion tizimlardan ham foydalaniladi. Siz dasturiy ta’minot sotib olayotganingizda bu operatsion tizim sizning shaxsiy kompyuteringiz yoki mobil qurilmangizga o’rnatilishiga amin bo’lishingiz kerak. Ba’zi hollarda foydalanilayotgan operatsion tizimlar platforma (platform)lar ham deb ataladi. Sotib olingan dasturiy ta’minot albatta alohida amaliy dasturlar bilan jihozlangan platforma (operatsion tizim) dan iborat bo’ladi. Sross-platform dasturi ko’p sonli operatsion tizim dasturlaridan biri hisoblanadi.

Hisoblash tizimini mavqeini asosan uning OT i belgilaydi. Shunga qaramasdan, hisoblash tizimidan faol foydalanuvchilar, ko’pincha, unga ta’rif berishda anchayin qiynaladilar. Bu narsa qisman OT bir-biri bilan unga bog’liq bo’lmagan ikkita funksiyani bajarishi bilan bog’liqdir: bu foydalanuvchiga, dasturchiga kengaytirilgan, virtual mashina imkoniyatini yaratish bilan qulaylik yaratish va ikkinchi kompyuterning resurslarini ratsional boshqarish bilan undan samarali foydalanishni oshirishdir. Grafik interfeysdan foydalanish Microsoft kompaniyasi, foydalanuvchilarga grafik interfeys va bir nechta ilovalar bilan bir vaqtda ishlash imkonini berdi. Grafik interfeys mavjudligi va uni Microsoft tomonidan (Graphical User Interfase, GUI), kengko’lamda quvvatlanish shunga olib keldiki, ko’pgina yangi dastur maxsulotlari shu yangi imkoniyatlarga mo’ljallab ishlab chiqildi. Vaqt o’tishi bilan Microsoft kompaniyasi, hisoblashlar ishonchliligi va u samaradorligini ta’minlashga e’tiborini qaratdi, ammo foydalanuvchiga intultiv jihatdan tushunarli va umuman qulay interfeys bilan ta’minlash asosiy masala bo’lib qoldi. Qurilmalarni modernizatsiya qilish uchun, tizim resurslarini boshqarish uchun va tarmoqqa ulanishi muammolarini bartaraf qilish uchun tarmoq administratorlari va boshqa mukammal foydalanuvchilar buyruqlar qatori interfeysi bilan ishlashadi. Buyruqlar qatori interfeysida foydalanuvchi buyruqlarni kiritadi yoki klaviaturadagi alohida tugmalarni bosish orqali kiritiladi. Ba’zi odamlar buyruqlar qatoridan foydalanishni qiyin deb o’ylashadi, chunki bu aniq imloni, grammatikani va tinish belgilarini qo’yishda aniqlikni talab qiladi. Vaqt yetishmasligi kabi kichik xatolar ham xato xabarlari ishlab chiqaradi. Buyruqlar interfeysi foydalanuvchiga parametrlarni batafsil nazorat qilish uchun ko’proq boshqarish imkonini beradi. Buyruqlar qatori interfeysi bilan ishlash, kompyuterga kiritilgan buyruqlar majmui buyruqlar tili deb ataladi.Buyruqlar qatori interfeysi sizdan aniq grammatikani, imloni va tinish belgilari aniqligini talab etadi.